Op woensdag 8 oktober vond bij Villa Ruimzicht het congres ‘Aan Tafel met platform Achterhoek Food’ plaats. Met bijna honderd genodigden – aanjagers, gangmakers en doeners – vierden we de samenwerking.
Hoogtepunt van de dag was het ondertekenen van de Achterhoek Food Manifesten. Inmiddels hebben twintig zeer verschillende partners dit manifest ondertekend. Zij leveren allemaal actieve inbreng voor de gezamenlijke AanjaagAgenda. Samen werken we aan onze ambitie om met de Achterhoek als foodregio de meest gezonde en vitale regio van Europa te worden. Niet makkelijk, zeer ambitieus, maar met alle partners als gangmakers én de inzet van alle doeners, inwoners, ondernemers en scholen hebben we een unieke aanpak. De platformfunctie werkt, we zijn volop in beweging en maken het onzichtbare zichtbaar voor elkaar en de buitenwereld. Dankzij de betrokkenheid van de provincie Gelderland en Wageningen University & Research is er landelijke interesse in de Achterhoek als concrete proeftuin bomvol praktische initiatieven.
Ontvangst
Het congres bood één en al live inspiratie. Bij binnenkomst kreeg iedereen een menukaart (zie onderaan deze pagina) met daarop het programma, plus informatie over alles wat er op het evenement te proeven was. Al het eten en drinken was afkomstig van initiatieven die zijn ondersteund door platform Achterhoek Food. Na de ontvangst in een spantent achter de villa, verplaatste het programma zich naar de prachtige nieuwe kas van Buitenplaats Park Ruimzicht. Chef Bjorn Massop vertelde over het belangrijkste doel van de kas en de Buitenplaats: voor jong en oud zichtbaar maken waar ons eten vandaan komt en hoe het groeit.
Talkshow ‘Aan Tafel!’
Vervolgens begon de talkshow ‘Aan Tafel!’ Aan de talkshowtafel zaten Jan Markink (platform Achterhoek Food), Annemien Haveman (Wageningen University & Research), Marieke Frank (LEADER Achterhoek), Maurits Steverink (platform Achterhoek Food) en Frans Miggelbrink (sidekick).
Presentator Sjoerd Weikamp stelde eerst enkele vragen aan een speciale genodigde: Helga Witjes, gedeputeerde van de provincie Gelderland. Zij vertelde dat ze onder de indruk is van wat er in de Achterhoek gebeurt op foodgebied. Een van de uitdagingen van vandaag is om het vakmanschap te behouden binnen MKB Food. Hiervoor is het belangrijk om verbinding te leggen tussen de praktijk en het vakonderwijs. Smaakacademie Achterhoek is hiervan een mooi voorbeeld, waar de provincie Gelderland aan heeft bijgedragen.
Maurits Steverink blikte kort terug op het ontstaan van platform Achterhoek Food. Er zijn in de afgelopen jaren al veel initiatieven versterkt met kennis over voedselketens en met inzet op meer onderscheidend vermogen. Daarbij spelen de acht aandachtsgebieden van de Achterhoek een centrale rol, die een duidelijke link hebben met de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Maurits benadrukte dat er vandaag een mooie mijlpaal te vieren is: twintig partners hebben het Achterhoek Food Manifest ondertekend! De gezamenlijke AanjaagAgenda vormt de basis voor een jaarplan voor 2026, en dat vormt weer de opmaat voor nog meer (inter)nationaal aansprekende activiteiten in 2027!
Marieke Frank legde kort uit wat LEADER Achterhoek doet. Het succes van LEADER-projecten is te danken aan de deelnemende gemeenten die durfden los te laten en hun inwoners vertrouwen gaven. LEADER gaat ook over het creëren van nieuwe samenwerkingen en netwerken. Platform Achterhoek Food is hiervan een mooi voorbeeld, dat is ontstaan in samenhang met ongeveer 25 foodprojecten in de vorige LEADER-periode. In deze LEADER-periode krijgt dit een vervolg, met al ongeveer tien nieuwe foodprojecten.
Annemien Haveman vertelde dat de WUR en GGD NOG partners zijn van platform Achterhoek Food en samenwerken in de academische werkplaats AGORA. Deze samenwerking heeft geleid tot een nieuw project: het opzetten van een regionale foodmonitor. Zo kunnen bestuurders van verschillende bedrijfsterreinen volgen wat hun impact is en hoe ze die impact kunnen vergroten door samen te werken. ‘Anders Aeten met Alle Achterhoekers’ heet dit project. Dankzij platform Achterhoek Food lukt het daarbij om echt in de haarvaten van de regio te komen. Achter elk van de acht aandachtsgebieden schuilen getallen en verhalen en de monitor gaat die boven tafel halen.
Keynote speech Hans Steenbergen
Trendwatcher en medeoprichter van Food Inspiration Hans Steenbergen ging in zijn presentatie in op de vraag of de Achterhoek genoeg in huis heeft om een onderscheidende foodregio te worden. Dat is zeker het geval, er is veel onbenut potentieel. Een cross-sectorale aanpak kan daarbij het verschil maken. Het toverwoord hierbij is ‘doism’: een filosofische en ethische beweging die zich richt op het belang van actie. Aan het eind gaf hij de Achterhoek nog een paar waardevolle tips mee en hintte hij naar de mogelijkheid voor een groot meerdaags Achterhoek Food-evenement. “Dat kunnen wij in de Achterhoek zeker organiseren, omdat wij zo goed kunnen samenwerken en elkaar iets gunnen.”
Inspiratie-, kennis- en netwerksessies
Verdeeld over vier groepen namen de aanwezigen vervolgens deel aan korte sessies in verschillende ruimtes in Villa Ruimzicht. De sessies waren onderverdeeld in vier thema’s:
– Onderwijs & jeugd
– Sociale betrokkenheid
– Toerisme & ondernemers
– Achterhoek Food Bedrijfsrestaurants
Bij elke sessie gaven enkele doeners een korte pitch. Zij vertelden hun inspirerende verhaal en gingen in op de vraag wat alle partners kunnen benutten en/of leren van hun initiatief. Een overzicht van alle doeners vind je hier. Het zijn allemaal prachtige initiatieven – van scholen, ondernemers, Achterhoek Toerisme, Slow Food Achterhoek, bedrijfsrestaurants en JOGG. De praktijkvoorbeelden, die iedereen kan benutten, illustreren dat het allang geen ambitie op papier meer is, maar dat we volop bezig zijn. Aan het eind was er steeds een ‘snelkookpan’: een korte opdracht waar de groepsleden zich met elkaar over bogen. Bij elke sessie was ook een klein gerechtje te proeven, natuurlijk met ingrediënten uit eigen regio.
Afsluiting
Als afsluiting kwamen Maurits Steverink en Jan Markink nog één keer terug op het podium in de kas. Samen met Sjoerd Weikamp bespraken ze enkele opvallende resultaten uit de sessies. Jan Markink tekende vervolgens symbolisch alle Achterhoek Food Manifesten af, het hoogtepunt van de dag. Vervolgens kregen Cees Wanders van de provincie Gelderland en Harmen Veling van de WUR een doosje met Achterhoekse bonbons uitgereikt. Ze werden aangespoord om de bonbons met te delen met collega’s, hen te vertellen over de aanpak en de ambities van de partners van platform Achterhoek Food en samen na te denken over mogelijke nieuwe activiteiten. Deze aansporing gold meteen voor alle aanwezigen.
De dag werd afgesloten met een borrel met Achterhoekse wijnen, bieren en sappen; mooie inspiratie voor alle recepties in de Achterhoek. De aanwezigen gingen naar huis met een laatste boodschap: “Gaat heen en vermenigvuldigt u – zorg dat er meer Achterhoek Food-activiteiten komen, leer van elkaar, benut het netwerk, zorg voor meer gangmakers en ondertekenaars van het Achterhoek Food Manifest.”
